حسین دهلوی | پایگاه خبری صبا
امروز ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ ساعت ۱۴:۲۸
شماره 1004 روزنامه صبا تقدیم می شود به:

حسین دهلوی

حسین دهلوی؛ ‌‌زاده مهر ۱۳۰۶ در تهران، موسیقیدان، آهنگساز و رهبر ارکستر ایرانی است.

حسین دهلوی؛ ‌‌زاده  مهر ۱۳۰۶ در تهران، موسیقیدان، آهنگساز و رهبر ارکستر ایرانی است.
 او آموزش موسیقی را از پنج‌سالگی نزد پدرش، معزالدین دهلوی که از شاگردان علی‌اکبر شهنازی بود، آغاز کرد و در ۹سالگی با تشویق مادرش به ساز ویولن علاقه‌مند شد.
فراگیری ویولن را نزد ابوالحسن صبا پی گرفت؛ همچنین در هنرستان عالی موسیقی نزد حسین ناصحی و هایمو تویبر آهنگسازی را فرا گرفت. او به‌شکل خصوصی در این زمینه از آموزش‌های توماس کریستین داوید نیز بهره‌مند شد. «باله بیژن و منیژه» و «سبکبال» از پرآوازه‌ترین آثار او هستند.
در نوزدهمین دوره انتخاب کتاب سال در سال۱۳۷۹ کتاب «پیوند شعر و موسیقی آوازی» نوشته حسین دهلوی٬ برنده جایزه کتاب سال شد و در سومین همایش چهره‌‌های ماندگار در سال۱۳۸۲ به‌عنوان «چهره ماندگار» معرفی شد.
فعالیت حرفه‌ای دهلوی را می‌توان به دوره‌های زمانی تقسیم کرد.
پیش از انقلاب
دهلوی در سال۱۳۳۹ از هنرستان عالی موسیقی در رشته آهنگسازی دانش‌آموخته شد. پس از درگذشت استاد صبا در سال۱۳۳۶ رهبری ارکستر شماره‌یک اداره هنرهای زیبا که بعداً «ارکستر صبا» نامیده شد به دهلوی واگذار شد. این ارکستر از زمان گشایش تلویزیون ایران در سال۱۳۳۷ به‌صورت هفتگی در تلویزیون به اجرای برنامه پرداخت.
حسین دهلوی، در سال۱۳۴۱ به ریاست هنرستان موسیقی ملی برگزیده شد و تا فروردین۱۳۵۰ این سمت را عهده‌دار بود. او در دوره دوم هنرستان رشته‌های تئوری موسیقی ایران، تلفیق شعر و موسیقی، فرم موسیقی ایران، هارمونی و ارکستر را شخصاً آموزش می‌داد. در این سال، وی برای سفر دوساله مطالعاتی به آلمان و اتریش رفت.
پس از انقلاب
دهلوی از سال۱۳۵۶ تصنیف اپرای «مانا و مانی» را به مناسبت سال جهانی کودک(۱۹۷۹) آغاز کرد. ساخت این اثر دو سال به طول انجامید که پس از انقلاب۱۳۵۷ ایران به‌خاطر محدودیت‌های استفاده از صدای خواننده زن تا به حال به اجرا درنیامده(در بخشی از اپرا، یک دزد بره یک دختر کوچک را می‌رباید و دخترک که صاحب بره بوده به جنگل می‌رود و آواز می‌خواند) و تنها موسیقیِ‌سازی آن در خرداد۱۳۷۹ با تلاش و رهبری علی رهبری با ارکستر فیلارمونیک اسلواکی در براتیسلاوا اجرا و ضبط شده‌است.
نوآوری در موسیقی
دهلوی در زمینه نوآوری در موسیقی ایرانی تلاش‌های زیادی داشته ‌است. تدوین متد تمبک به‌وسیله او و جمعی دیگر ازجمله حسین تهرانی، مصطفی پورتراب، فرهاد فخرالدینی و هوشنگ ظریف برای بهبود جایگاه تمبک در موسیقی ایرانی و آسان‌سازی آموزش این ساز، توجه به ساخت سنتور کروماتیک برای جبران مشکل کوک این ساز برای استفاده در ارکستر، ازجمله این مواردند.
موسیقی فیلم
حسین دهلوی، در زمینه موسیقی فیلم هم فعالیت داشته‌است که البته بیشتر برای فیلم‌های مستند، نقش مشاور و انتخاب‌کننده موسیقی را بر عهده داشته و در تیتراژ فیلم‌ها، از او به نام مستعار «فریبا» یاد شده ‌است. دهلوی برای چند فیلم مستند از ابراهیم گلستان مانند «یک آتش»(چشم‌اندازها)، «موج و مرجان و خارا» و «گنجینه‌های گوهر» و همچنین فیلم «هفده روز به اعدام» اثر هوشنگ کاووسی موسیقی نوشته‌ است.
هومن دهلوی، فرزند حسین دهلوی در نودمین زادروز او گفت که حسین دهلوی به‌دلیل بیماری فراموشی دیگر چیزی از گذشته به یاد نمی‌آورد. برای نودمین زادروز دهلوی هیچ برنامه خاصی در ایران سازماندهی نشد. برای این هنرمند بزرگ عرصه موسیقی کشور سلامتی و طول عمر خواستاریم.

هنوز دیدگاهی منتشر نشده است