فوتبال از تمام زوایا | پایگاه خبری صبا
امروز ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ ساعت ۰۱:۵۰
نگاهی به مستند ورزشی «داستان‌های فوتبال»؛

فوتبال از تمام زوایا

مجموعه مستند «داستان‌های فوتبال» به کارگردانی مهدی افضل‌زاده ساخته شده و تازه‌ترین محصول مرکز مستند سوره است و ساعت ۲۲ از شبکه ورزش پخش می‌شود.

به گزارش خبرنگار رادیو و تلویزیون صبا، پخش مستند «داستان‌های فوتبال» محصول مرکز مستند سوره، به کارگردانی مهدی افضل‌زاده از شبکه ورزش در تعطیلات نوروز ۱۴۰۳، یادآور سنت دیرینه‌ تلویزیون در تولید و پخش برنامه‌های نوآورانه‌ ورزشی در این ایام است، برنامه‌هایی همچون «جهان ورزش» با اجرای مهدی محمدی‌پور که با رویکرد نگاهی به مهم‌ترین اتفاقات ورزشی سال سپری شده در سال‌های نیمه دوم دهه شصت پخش می‌شد و«گُل» با روایت (نریشن) عادل فردوسی پور و مزدک میرزایی و رویکرد ارایه گلچینی از بهترین و زیباترین گل‌های به ثمر رسیده‌‌ سال گذشته که در سال‌های میانی دهه هفتاد روی آنتن می‌رفت در حقیقت سَلَف مستند «داستان‌های فوتبال» به حساب می‌آیند که با نگاهی جامع‌تر و گسترده‌تر، رویکردی امروزی‌تر و بهره‌گیری از ادبیات و امکانات نوین رسانه‌ای نقش همان برنامه‌های متفاوت و خلاقانه‌ نوروز در عرصه‌ ورزش را ایفا می‌کند، نقطه‌ وقت مستند «داستان های فوتبال» را که البته سومین فصل آن در نوروز امسال پخش شد را باید در همین نگاه دقیق و فراتر از رویدادهای ورزشی مستطیل سبز دانست که با ذرّه بین خود به تمام زوایا و مناسبات اجتماعی، سیاسی، تاریخی، اخلاقی و ایدئولوژیکی که در پس رویدادهای صرفا ورزشی و فوتبالی به چشم نمی‌آیند نه تنها سرک می‌کشد که کند و کاوی عمیق و همه جانبه نیز به دست می‌دهد، خصوصیتی که قادر است دایره‌ مخاطبان برنامه را از فوتبال دوستان صرف به علاقمندان دیگر حوزه‌هایی که در برنامه به آنها پرداخته می‌شود به شکل قابل ملاحظه‌ای افزایش دهد.

می‌توان برای روشن‌تر شدن بحث به مصادیق ورود کرد و با تمرکز بر جزییات بیشتر، چندوجهی بودن این بسته بندی (package) تصویری را اثبات کرد. اپیزودی از این برنامه که در روز ششم فروردین ماه پخش شد یکی از بهترین نمونه‌های ممکن برای بررسی دقیق‌تر ساختار چند جانبه‌ این برنامه است که با بررسی تاریخچه‌‌ی دو باشگاه سرشناس ایتالیایی «آ اس رم» و «لاتزیو» آغاز شده و با روایت اتمام دوران فوتبالی ستاره‌ نامدار فوتبال انگلیس یعنی «پل گاسکوئین» به نقطه‌ پایان می رسد. تیم نگارش و کارگردانی برنامه در بسته‌ تصویری جذابی که به اقتضای ماهیت برنامه از یک سو و نوروزی بودن آن از سوی دیگر در بازه‌ مناسب نزدیک به ۳۰ دقیقه روایت شده است از ریشه‌های تاریخی شکل گیری دو باشگاه معروف رُم (پایتخت ایتالیا) داستان فوتبالی خود را آغاز می‌کند، نقطه‌ شروعی دشوار که پرداختن به آن ورای سواد فوتبالی و اطلاعات ورزشی کار یک تیم تحقیقاتی بوده که با مطالعه‌ منابع تاریخی و دیگر منابع و مستندات موجود، روایت داستان این دو باشگاه و ستاره‌های سابق شاغل در آنها را از بازه‌های باستانی رم و یونان قدیم و اساطیری همچون پاریس، هلن و افسانه‌ تروا آغاز می‌کند، بازبینی تصاویر آرشیوی و آثار سینمایی مرتبط با این موضوعات و انتخاب دقایقی که با روایت مستند همخوان باشد کار زمان بَر و نیازمند به برخورداری از اطلاعات تاریخی و نمایشی است که وقت و انرژی بسیاری می‌طلبد، شیوه‌ای هوشمندانه از پرداخت برنامه‌های تلویزیونی که  یک دهه قبل برای اولین بار در برنامه‌ تلویزیونی ماندگار و متاسفانه تعطیل شده‌ «نود» توسط عادل فردوسی پور و تیم محتوایی قوی تحت نظارت او پایه گذاری شد و بعدتر توسط برنامه‌ «فوتبال برتر» و ویژه برنامه‌های مختص جام‌های آسیایی و جهانی پی گرفته شد ولی ماهیت هفتگی و مناسبتی این قبیل برنامه‌ها و رویکرد خبری و گزارشی آنها مجال کافی برای گسترده کردن دامنه‌ بحث فراهم نکرد تا پس از گذشت چند سال نوبت به تیم سازنده‌ مستند «داستان های فوتبال» برسد که با بهره برداری از پشتوانه‌ برنامه‌های قبلی و افزودن جزئیات هوشمندانه‌ دیگری به آن به برنامه‌‌ای رسید که ظرف روزهای گذشته شاهد پخش سومین فصل آن از شبکه ورزش سیما بودیم.

افزون بر انتخاب درست حمید محمدی به عنوان راوی (نریتور) متن که اتفاقا گزینش او برای قرائت متن های ورزشی از همان برنامه‌ نود آغاز شد و بعدها به دیگر برنامه‌های ورزشی و غیر ورزشی هم تسری پیدا کرد نکته‌ دیگری که به عنوان یک نکته‌ بارز در پرداخت برنامه به چشم می‌آید متوقف نماندن آن بر یک سوژه و سرک کشیدنش به سوژه‌های متعدد و متنوع دیگری است که با سوژه اصلی برنامه در ارتباط هستند، به عنوان مثال در همین اپیزود مورد بحث که بالاتر به آن اشاره شد روایت از دو باشگاه پایتخت و ریشه‌های تاریخی و سیاسی شکل گیری آنها و اختلافات تمام نشدنی شان با یکدیگر به ستاره‌هایی که در مقاطع زمانی حساسی از تاریخ این دو باشگاه بازی کرده‌اند، کشیده می‌شود و البته در ادامه به دستمایه‌ای که با آن آغاز شده محدود نمانده و سرنوشت ورزشی ستاره بریتانایی یکی از این دو باشگاه و حتی سرگذشت ورزشی دیه گو آرماندو مارادونا به عنوان فوق ستاره‌ خارجی نامدار فوتبال ایتالیا را هم چاشنی مایه‌ اصلی و بنیادین اپیزود می‌کند تا آن معجون دلنشین و همه جانبه‌ای که پیشتر ذکرش رفت شکل بگیرد، معجونی که می‌توان بدون کوچکترین دغدغه‌ای تماشایش را نه فقط به علاقه‌مندان ورزش محبوب فوتبال بلکه به دوستداران مطالعات بین رشته‌ای هم توصیه کرد.

مازیار معاونی

هنوز دیدگاهی منتشر نشده است